1928-39: Struktura dhe funksionimi i oborrit mbretëror

Gjithçka rreth ndërtimit dhe funksionimit të Oborrit Mbretëror në kohën e Mbretit Zog
Kastriot Dervishi

Duke u bazuar në artikullin 88 të Statutit të Mbretërisë Shqiptare, Oborri Mbretëror u krijua me ligj të veçantë, i emëruar drejtpërdrejt nga Mbreti dhe përbëhej nga dy degë:

1. Dega Civile
2. Dega Ushtarake


I. Dega Civile

E cila përbëhej nga:

a-Ministria e Oborrit që përbëhej nga Ministri, Sekretari i Përgjithshëm, nëpunësve të arkivit, protokollit e daktilografisë.
Detyrat e Ministrisë së Oborrit

1. I parashtronte Mbretit aktet, lutjet, ankimet dhe transmetonte tek autoritetet e tjera urdhrat dhe porositë e Mbretit.
2. Studionte çështjet e ngarkuara nga Mbreti dhe jepte mendim konsultativ për to.
3. Rregullonte dhe zbatonte ceremonitë e Pallatit Mbretëror.
4. Caktonte audiencat e pritjes sipas urdhrit të Mbretit dhe lajmëronte adjutanturën për veprim.
Sekretari i Përgjithshëm i Ministrisë së Oborrit kishte për detyrë të rregullonte korrespondencën sipas shënimeve të Ministrit të Oborrit, të cilin e zëvendësonte kur mungonte.
b-Inspektoria e Oborrit Mbretëror, e cila përbëhej nga kryeinspektori dhe dy inspektorë. Detyra e saj ishte kontrollimi dhe inspektimi i administratës shtetërore e parashtetërore.
Në bazë të ligjit special, kryeinspektori e inspektorët kontrollonin:

1. Veprimet e këshillave administrative, të bashkive, komunave dhe ushtrimin e të drejtave të tyre.
2. Gjendjen e emigrantëve, instalimin, veprimet e zyrës së tyre, ankimet për ndarjen e tokave shtetërore, gjendjen shëndetësore dhe kërkesat për të.
3. Veprimet administrative të xhandarmërisë e policisë, vonimet e shkaktuara në zbatimin e urdhrave qeveritarë.
4. Spitalet, dispanseritë, komisionet e rekrutimit, gjendjet civile, veprimet e kryqit të kuq e shoqërive të ndryshme.
5. Zyrat financiare, doganore e institutet e monopolit. Kontroll i plotë në çdo regjistër.
6. Zyrat e Punëve Botore, të ardhurat, shpenzimet, zbatimin e ligjeve, dëftesat e punimeve dhe çdo gjë të kësaj natyre.
7. Burgjet, personelin, ankesat, vonesat gjyqësore.
8. Arsimin, gjendjen shëndetësore të nxënësve, moralin, zhvillimin kombëtar të arsimit, kërkesat.
9. Zyrat e bujqësisë, pyjeve, veterinarisë, dhomat e tregtisë, shoqëritë anonime, koncesionet, mënyrat e plotësimit të kushteve etj.

Përveç këtyre detyrave kontrolluese, personeli i Inspektorisë së Oborrit Mbretëror kontrollonin sjelljet e moralin e nëpunësve në qendrat e qarqeve, vijimësinë në detyrë, zbatimin e orarit zyrtar, aftësinë e nëpunësve, të gjyqtarëve, sjelljen me popullin dhe çdo veprim të funksionarëve në shërbim.

Varësia e tyre ishte drejtpërdrejt nga Mbreti. Ministrat dhe zyrtarët nuk mund të ndalonin personelin e Inspektorisë së Oborrit të kryenin detyrën.
c. Shefi i Ceremonive të Pallatit Mbretëror, i cili rregullonte ceremonitë protokollare, sipas rregullave relative.


II. Dega ushtarake

Përbëhej nga 4 departamente:

1.Adjutantura:
-Siguronte korrespondencën sekrete Mbretërore me zyrat e shtetit.
-Drejtonte korrespondencën private të Mbretit.
-Zbatonte audiencat, urdhrat e Mbretit e çdo gjë të kësaj natyre.
2. Departamenti Ushtarak:
-Studionte aktet e projektet ushtarake dhe jepte mendim mbi to.
-Përgatiste projektet e urdhëruara nga Mbreti për organizimin e ushtrisë në kohë paqeje dhe përgatitjen e saj në kohë lufte.
-Jepte mendim mbi gjendjen ushtarake, situatën politiko-ushtarake, mënyrën e mobilizimit dhe administrimit të ushtrisë.
3. Departamenti i Xhandarmërisë:
-Studionte aktet e urdhëruara prej Mbretit për xhandarmërinë dhe shfaqte mendim për to.
-Studionte e përgatiste projektet mbi stërvitjen dhe zhvillimin e xhandarmërisë.
-Kontrollonte veprimet e xhandarmërisë e ia raportonte Mbretit.
4. Inspektoria Ushtarake:

Varej drejtpërdrejt nga Mbreti dhe përmbushte urdhrat Mbretërore mbi inspektimin ushtarak dhe raportonte tek Mbreti.


***

Të gjithë titullarët e zyrave, emëroheshin e shkarkoheshin nga Mbreti, ndërsa varësit e tyre, emëroheshin nga Mbreti, me propozim të titullarëve të këtyre zyrave.

Gazeta “Atdheu”, 21 korrik 2002, nr.28 (492)